Bir işçinin aldığı ücret ne ise, haliyle sigorta priminin de aynı olması beklenir. Ancak uygulamada ne yazık ki, işçiye ödenen gerçek ücretten daha az sigorta priminin bildirildiği görülür. O halde, eksik sigorta primi bildirilmesi haklı fesih sebebi midir?
Sigorta priminin eksik yatırılması nedeniyle fesih
İş Kanununun 24 üncü maddesinde işçinin haklı nedenle derhal fesih sebepleri sayılmıştır. Burada yazılı nedenlerden her hangi birinin mevcudiyeti, işçiye derhal fesih hakkı vermekte ve işçi bu sayede kıdem tazminatı almaya hak kazanmaktadır.
İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkını şu yazımda açıklamıştım: İşçinin haklı nedenle fesih sebepleri
Dolayısıyla, eksik yatırılan sigorta priminin fesih açısından sonuçlarını incelemek için öncelikle bu maddeye bakmak gerekecektir. Ancak bundan önce sigortayla ilgili birkaç husus söyleyelim.
İşçinin sigorta primi
İşçinin sigorta priminin, gerçek ücreti üzerinden yatırılması gerektiği muhakkaktır. İster maaş olsun isterse fazla çalışma ya da genel tatil ücreti ödemeleri, yapılacak her türlü ödemenin gerçek tutarı üzerinden SGK primlerinin hesaplanması ve yatırılması gerekmektedir.
Bu konuda dikkat edilmesi gereken tek husus, sigorta priminin bir üst sınırının yani tavanının olduğudur. İşçinin ücreti kaç lira olursa olsun, işçi için yatırılacak sigorta primine esas olan ücret 2021 için 26.831,40 TL’yi aşamayacaktır. Sigorta primi hesabına esas olan ücret tavanı 26.831,40 TL olarak belirlenmiştir.
Bu rakamın altında olan her ücreti için SGK priminin tam ve doğru olarak hesaplanması hem işverenin yükümlülüğüdür hem de işçinin en doğal hakkıdır.
Sigorta priminin eksik bildirilmesine dair Yargıtay kararı
Gelin, bu konuda yayımlanmış bir Yargıtay kararına kısaca göz atalım. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 21/01/2016 tarih ve 2016/854 esas sayılı bu kararında şöyle denilmektedir:
“Mahkemece yapılan yargılama sırasında davacının aylık ücreti 4.000,00TL olarak kabul edilmiş ve bu miktar üzerinden hesaplanan fazla çalışma, resmi tatil ve yıllık izin ücreti alacakları kabul edilmiştir. Bu durumda davacının 2009 yılı 9 ayından itibaren sigorta primlerinin eksik ücret üzerinden yatırıldığı iddiası mahkemece de kabul edilmiştir. Davacının sigorta primlerinin eksik ödenmesi işçiye 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/2 (f) maddesi uyarınca haklı fesih imkanı vermektedir.
Öte yandan davacı işçi fesih yazısında ve dava dilekçesinde günlük çalışma saatlerini açıklamış ve fazla çalışma ücretiyle genel tatil ücretlerinin ödenmediğini bildirmiştir. Davacı işçinin haklı fesih iddiaları arasında ödenmeyen fazla çalışmayla genel tatil ücretlerinin yer aldığı kabul edilmelidir. İşçi ücretlerinin yasalara uygun olarak ödenmemiş oluşu da İş Kanunu’nun 24/2 (e) bendi gereğince haklı fesih nedenidir.
Yapılan bu açıklamalara göre davacı işçinin iş sözleşmesini haklı şekilde feshettiği kabul edilmelidir. Davacının kıdem tazminatına hak kazandığının kabulü gerekirken yazılı şekilde isteğin reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”
Eksik bildirilen sigorta, haklı fesih sebebidir
Yukarıdaki karardan da anlaşılacağı üzere işçinin sigorta priminin gerçek ücreti üzerinden değil de daha düşük bir ücret üzerinden yatırılması, işçiye haklı nedenle derhal fesih hakkını vermekte ve işçinin kıdem tazminatı hak etmesini sağlamaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 24 üncü maddesinin 2 nci fıkrasının (f) bendinde; çalışma şartlarının uygulanmaması durumunda işçiye derhal fesih hakkı verilmektedir. İşte, işçisine ödediği ücretin sigorta primini tam olarak yatırmak da çalışma koşullarının uygulanmasının ayrılmaz bir parçasıdır.
Sigortası eksik bildirilen işçi ne yapmalı?
Böyle bir durumda işçi öncelikle bu durumdan emin olmalıdır. Bunu anlamanın yolu ise işçinin fiilen aldığı maaş ile ücret bordrosunu ve SGK bildirimlerini kontrol etmesidir. Arada işçinin aleyhine fark olması, işçi için kıdem tazminatını alarak haklı nedenle sözleşmesini feshetmesi anlamına gelmektedir.
Eksik yatırılan sigorta primleri zamanaşımı
Sigorta priminin düşük bildirilmesinin fesih haricinde bir sonucu daha vardır. İşçi, düşük gösterilen prim tutarı için dava açarak hakkını arayabilir.
Hizmet tespit davası adı verilen bu dava sonucunda, eksik bildirilen sigorta primlerinin mahkeme kararıyla işlenmesi sağlanabilir.
Çok teknik bir konu olan sigorta hizmet tespit davasında zamanaşımı konusunu şu yazımdan ayrıntısıyla okuyabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/sigorta-hizmet-tespit-davasinda-hak-dusurucu-sureler/
SONUÇ
İşçinin sigortasının eksik yatırılması ya da işçinin ücretinin olduğundan daha az bir ücret üzerinden SGK’ya bildirilmesi fiilleri, işçiye haklı nedenle derhal fesih hakkı verir.
Böyle bir gerekçeyle ve 4857 sayılı İş Kanununun 24 üncü maddesinin 2/f maddesi kapsamında sözleşmesini derhal fesheden işçi, kıdem tazminatı almaya da hak kazanır.
Haklı fesih yapmak için kullanabileceğiniz dilekçe örneğini şu yazımdan indirebilirsiniz: İşçi ihtarname örneği
Sigortanın eksik bildirilmesi ile ilgili en önemli konulardan birisi de bu durumun ispat edilmesidir. Şu yazımda elden ödenen ücretin ispatının nasıl olabileceğini izah etmiştim: Elden maaş ödenen işçi, bunu nasıl ispat edebilir?
Eksik sigorta primi bildirilmesinin haklı fesih nedeni olması ile ilgili sık sorulan sorular:
Sigorta primi eksik yatıyor ne yapmalıyım?
İşçinin böyle bir durumda önünde birden fazla seçenek vardır:
– İşçi bu durumu kabul eder ve çalışmaya devam eder. İşten ayrıldıktan sonra, 5 yıllık zamanaşımı süresini geçirmeden hizmet tespit davası açar.
– İşçi bu durumu gerekçe göstererek haklı fesih yaparak işten ayrılır.
– İşçi hem çalışmaya devam eder hem de hizmet tespit davası açar.
Siz de bu seçeneklerden birisini seçerek hareket etmelisiniz.
SGK prim yatmazsa ne olur?
SGK priminin yatmamasından kasıt, işçinin aldığı ücretin eksik bildirilmesi ya da hiç bildirilmemesi olsa gerekir. Bu durumda, işçi harekete geçmedikçe bir şey olmaz ve işçinin primi yatırılmamaya devam edilir.
İşçi ya dava açarak ya da Alo 170’e şikayette bulunarak bu durumun değişmesini sağlamak için harekete geçmelidir.
merhabalar,
ben özel bir şirkette modelist olarak 10 yıldır çalışıyorum ssk primim maaşımdan eksik yatırılıyor iş sözleşmemi fesh etsem mahkemeler maalesef çok uzun seneler sürüyor burda nasıl bir yol izlesen yardım edermisiziniz
tşk,
1.5 yıldır bir medikal firmasında çalışmaktayım firmanın ilk kurulum tarihi 5 yıla dayanıyor benim 13 ay maaşım 2350 tl olduğu halde asgari ücretten ve fazla mesailerim yine ssk pirimine asgari ücretten yatırıldı 3-4ay önce 2 tane arkadaşımız bunu gerekçe göstererek patronun kapısına dayanıp tazminatlarını aldılar patronda doğru yolu anlayıp 3 aydır bütün işçilerin ssk pirimlerini aldığı maaş üzerinden yatırmaya başladı 4 ay geçti üzerin herkezin normal yatıyor fakat 13 ay eksik yatırıldı hala haklı fesih sayılıp tazminat talep etme hakkımız varmı birde hergün yarım saat fazla çalıştırılıyoruz sabah 7.30 akşam ise 18.00 calısma saatleri sizce buda yasalmı öğlen yemeği 1 saat bir avukata danıştım 4 ay normal yatırması gereken ssk pirimini yatırdığı için şimdi ben dava açarsam iyi niyeti kötüye kullanma diye dava reddedilebilirmiş eksik yatırırken açsam daha garantiymiş lütfen bilgi verin teşekkür ederim…
Yurt dışında şantiye de çalışmaktayım. 2014 -2016 tarihleri arasında sigortasız çalıştım , kaşesiz bordrolarım mevcut. 2016-2018 tarihleri arasında ise sigortalı olarak yine yurt dışında çalıştım. Fakat asgari ücretten maaşımı gösterip SGK düşük yatırıyorlar. Şimdi işten ayrılmak istiyorum fakat resmî olarak tazminatın bu kadar denilip çıkış verilmek isteniyor , söylenen rakam ise asgari den hesaplanmış olup 7000 civarı birşeyler. Bankada yatan para şirket ismi ile 2 yıldır yatıyor , 2 defa da ilk maaş adı altında asgari diğer ise sadece şirket ismi ile yatmakta. Sonuç olarak hakkımı istiyorum ne yapmam gerekli , teşekkürler.
Reşit bey aabulucu başvurusu yapmalısınız. Eğer banka hesabınıza düzenli olarak şirket tarafından yatırılan paralar var ise, bu bile tek başına çok önemli bir delildir. Yapmanız gereken, hakkınızı yasal yollarla aramak olmalıdır.
Merhaba, fazla çalıştırma, asgari ücretin altında maaş yatması, pazar günleri çalıştırıp iznini hafta içi kullandırıp mesai ücreti ödememesi haklı fesih sebebi değilmidir? Birde iyi bir ihtarname nasıl hazırlayabiliriz, ihtarnameyi noter kanalıyla göndermemiz şartı varmıdır?
Selami bey bunların tamamı haklı fesih nedenidir. Diğer sorunuzla ilgili şu yazımıza göz atabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/ihtarname-noterden-olmak-zorunda-mi/
özel bir şirkette 2014 şubat ayından beri çalışıyorum
1 * aldığım maaş 2.000 tl+ agi prim ise asgari ücretten yatıyor elden para alıyorum
2 * sabah 8 akşam 19.00 saatleri içinde çalışıyorum öğlen molası 1 saat dışında paydos yok ve mesai almıyorum
cumartesi de sabah 8 öğlen 1 arası çalışıyorum resmi tatillerin bir çoğunda çalışıyoruz ve normal gün sayılıyor
haklı fesih ile işten ayrılmayı planlıyorum
söz konusu mesai fazla çalışma + geriye dönük eksik sigorta primleri kıdem tazminatı vs alabilirmiyim /almak için nasıl bir yol izlemeliyim
Ahmet bey bahsettiğiniz hususlar haklı fesih sebepleridir. Yapmanız gereken, iyi bir ihtarname hazırlayarak noter kanalıyla haklı fesih yapmaktır. Sonrası ise, işveren ödeme yapmazsa, yasal süreçle belirlenir.
Merhaba
Ben bir is yerinde anonim şirket 2004-2006 yılları arasında sigortasiz ve 2006-2011 yılları arasinda da asgari ücret gösterimi olarak çalıştım hala o is yerindeyim.
Şimdi işten ayrılmak istesem ne yapabilirim.
İsmail bey, haklı fesih gerekçesi bulmanız gerekir. Bu kadar eski durumları gerekçe göstermeniz doğru olmayacaktır.
Merhaba,
Eşim İBB iştiraki (BİT) bir şirkette 15 yılı aşkın süredir çalışmakta.
Devletin sağladığı doğum sonrası kısmi zamanlı çalışma hakkından faydalanmak için 2017 yılının sonunda çalıştığı yere başvurdu, kabul ettiler ve 2017 Aralık ayından bu yana da
Haftanın 5 Günü (Pazartesi- Salı-Çarşamba-Perşembe-Cuma) 08.00-12.00 saatleri arasında çalışıyor.
Çalıştığı şirket Aralık ayında hafta tatillerini de sayarak kendisine maaş ödedi.
Fakat Ocak ayında bir karar aldılar ve eşimin part-time çalışan üniversite öğrencileri gibi bir statüde olduğunu, hangi saatte işe geldiğinin bir önemi olmadığını, bu sebeple kendisine hafta tatili ücreti ödenmeyeceğini söylediler ve öyle de yaptılar.
Eşimin çalıştığı yerdeki İnsan kaynaklarında çalışan arkadaşa sorulduğunda devletin doğum yapan annelere part-time çalışma hakkını verdiğini onu da bu şekilde (hafta tatili ücreti olmadan) uygulayacaklarını belirtiyor.
(Bu arada çalıştığı yerde Cumartesi-Pazar tatil)
Haftanın 5 günü işe gelen biri hafta tatili ücretini yarım da olsa hak etmiyor mu acaba?
Teşekkürler İyi Çalışmalar…
Fahrettin bey, part-time çalışan içinin hafta tatili hakkını daha önce açıklamıştık. O yazıya baktıktan sonra tekrar sorunuz varsa, iletebilirsiniz.
Mustafa bey 12 sene 2001 – 2013 yılları arasında plastik ambalaj yapan bir şirkettte günde 12 saat ( bir hafta gece bir hafta gündüz) çalıştım işyeri ortamı çok kötü içerde pis sıcak hava defalarca tansiyon yükselmesinden burnum kanadı . yemek molası yarım saat sigortamızıda asgari ücretten yatırıyordu. 900 tl bankaya 700 tl elden veriyordu. Borcum olduğu için yeni iş bulana kadar çıkamadım ve yeni iş bulunca ablamda orda muhasebede çalıştığı için kendim çıkmak zorumda kaldım . Şimdi ben bunları aynı dönemde benimle çalışmış iki şahitle ispatlarsam tazminat hakkım doğarmı . Şimdiden tşk ederim.
Yılmaz bey buna kesin cevap vermemiz zor olur. O dönem ayrılırken istifa dilekçesi gibi bir evrak imzaladınız mı?
Merhabalar,
Ben yaklaşık 4 senedir aynı firmada çalışıyorum aylık yaklaşık 4500 TL ye yakın bir maaş almama rağmen 4 senedir brüt 2800 den maaş gösteriliyor yani elden para veriliyor. Bunu kanıtlamak içinse elden ödemeler ile alakalı firmada bilgilendirme maili atılırdı ve o mailleri kopyaladım aylık maaş dökümlerinin kopyasını sakladım. Bu kanıtlar doğrultusunda tazminat alma şansım nasıldır?
İyi günler
Memduh bey, bunlar şansınızı artırsa da, size kesin bir şey söylemem mümkün olmaz. İşten ayrıldınız mı?
Hayır ayrılmadım ama ayrılma durumum var bu arada firmaya karşı daha önce bu firma da çalışıp ayrılmış arkadaşlardan açılmış tazminat davaları da var. bana neler önerebilirsiniz. Teşekkür ederim.
Önerilerim kısıtlı olacaktır. Ama ayrılacak olursanız, bizimle iletişime geçin, sizi yönlendirelim.
Tamam teşekkür ederim yardımlarınız için kolay gelsin.
Iyi akşamlar Mustafa Bey.Bir rehabilitasyon merkezinde 3 yıldır ogretmen olarak çalışıyorum ve 21 eylül de sözleşmem bitiyor zam konusunda anlasamadigimiz için çıkmak istiyorum tazminat konusunda ne hakkım olur benim ayrıca sigortami asgari ücret üzerinden yatoriyorlar gerisini elden alıyorum ama makbuzum v.s yok 2000 tl maaş alıyorum.daha önceden de haber vermediler ihbar için bişeyler yapabilir miyim? TEŞEKKÜR EDERİM
İş sözleşmeniz belirli süreli olduğu için ihbar gerekmez. Anladığım kadarıyla her yıl tekrar sözleşme imzalayarak çalışıyorsunuz. Öyleyse, öncelikle şu yazıma göz atın. Elden ücret almak bir fesih nedenidir; ama kanıtlaması biraz zordur. Yine de bu konuda da şu yazımdan bilgi alabilirsiniz.
Merhaba Mustafa bey;
10 yıl 6 ay boyunca çalıştığım şirketten 2 yıldır zam yapılmaması ve işverenin tutumu nedeni ile ayrılmak istiyorum Net maaşım AGİ dahil 3,300 TL ayrıca işveren fazla sgk primi ödememek için resmi bordroda maaşımı düşük gösterip kalanı elden makbuz yolu ile ödüyor. İş kadimi haklı neden ile fesh edip mahkeme yolu ile alacaklarımı isteyebilirmiyim?
İlginiz için şimdiden teşekkür ederim.
Merhaba. Elbette isteyebilirsiniz. Ama zam yapılmaması konusu biraz karışık. Şu yazımı okumanızı öneririm.
YAPTIĞINIZ BİLGİLENDİRME HİZMETİNDEN DOLAYI TEŞEKKÜR TEBRİK EDER HAYIRLI GÜNLER ESENLİKLER YÜCE ALLAH DAN DİLERİM. CUMA NIZ VE ÜÇ AYLARINIZ REGAİB KANDİLİNİZ MÜBAREK VE KUTLU OLSUN. ES SELAMÜN ALEYKÜM VE RAHMETULLAHİ VE BERAKETÜHÜ.
Çok teşekkür ederim, sizin de üç aylarınız mübarek olsun. Hayırlı günler dilerim.
Merhaba Mustafa bey, calıstıgım isyerinde 4 ay oncesine kadar sigortam dusuk gosteriliyordu. maasin bir kısmını elden makbuz karsılıgı alıyordum. makbuzun da bır kopyasını bana dogal olarak vermiyorlardı. konusarak zorla da olsa sigortamı tavan a cıkarttırabildim. (normalde de maasım brut tavanın hep uzerindeydi) gecmis yıllarda yaklasık 3 sene boyunca primlerim hep dusuk yatırılmıs. bu sorunu duzelteceklerini soylediler ancak halen birsey yapılmadı. gecmiste banka kredisi icin basvuru yaparken 2-3 yıl oncesine ait almıs oldugum gercek gelirimi belirten maas yazıları var. Su anda sigorta primlerimin duzeltilmis olması gecmis yıllarda dusuk yatmıs oldugu gercegini kapatır mı ? yani ben bugun, gecmiste dusuk yattıgını beyan ederek kıdem tazmınatı hakkımı alarak tek taraflı fesih yapabılırmıyım ? tesekkur ederim.
Bana kalırsa yapabilirsiniz. Ama yine de şu an için gerçek ücretten yattığına göre, bir risk almanız gerekecektir. Çünkü mahkeme belki de, şu anda sigortanız gerçek ücretten yattığı ve siz geçmişte buna ses çıkarmadığınız için aleyhinize karar verebilir. Bir avukatla görüşmenizi öneririm.
Mustafa Bey, merhaba. Konu başlığında da belirtildiği gibi işveren işçinin bordrodaki ücretinin dışında gerçek ücretini “elden para diye tabir edilen” ikinci bir ödeme ile tamamlıyor ve işçi buna da başka bir yer de iş bulma zor olduğundan dolayı sesini çıkartmıyorsa, tek taraflı fesih hakkını kaybeder mi?
Elbette kaybetmez. Elden ödeme devam ettikçe, işçinin haklı nedenle fesih hakkı da devam edecektir.
Teşekkür ederim Mustafa bey, biz 7/24 çalışmaktayız (hafta tatili hariç) hep ekipte kalmaktayız 24 saat çalışmamıza karşılık sadece kurum bizi 11günde 3 er saat fazla mesai gösteriyor bu da ayda 33 saat mesai ödemesi oluyor. Bizim 24 saat üzerinden ödenmeyen saatimizi mahkeme yoluyla hak edebilir miyiz
Şöyle söyleyeyim 24 saat yapılan çalışmaları Yargıtay 14 saat olarak kabul etmekte ve bu işçilere 3 saat fazla çalışma ücreti ödenmesini uygun bulmaktadır. Bu 3 saatlik mesai ücretinin, işçinin 24 saat çalıştığı her gün için ödenmesi gerekir. Onun dışında bir şey söylemem doğru olmaz.
Şubat ayını maaş bordrosun da 30 gün olarak mı yoksa 28 olarak mı ? Göstermesi lazım. Buna ek olarak şubat ayında ucretsiz izin 5 gün eklediğimizde toplam gün sayısı 28 mi yoksa 30 gün mü? Hesaplanır.
bu sorunun cevabı işçinin maaşının aylık maktu mu yoksa gün üzerinden mi ödendiğine göre değişir. Sorunuzun cevabı aslında yazının içinde var. Eğer ücret maktu ise 30 gün, değilse 28 gün olarak ödenmesi gerekir.
mustafa bey ben 2014 eüaş elektrik teknikeri olarak 16 ay çalışıp 2015 askere gittim şimdi ise çalışmıyorum 16 ay boyınça tam zamanlı çalıştım bana kadro şansı varmı teşekkürler
Merhaba mevsimlik (5ay 29) orman yangın müdahale ekibinde çalışıyorum haftada 1,5 gün iznimiz var (yangın vukuu olursa kullanmayız ya da çağırıldığımız da izinden geliriz) haricinde hep ekipte kalırız buna karşılık ay da 33 saat mesai ödenir. Çalıştığımız tam gün mesaimizi mahkeme de hak edebilir miyiz iyi günler
İbrahim bey, haftada 1,5 gün izinden kastınızın hafta tatili olduğunu tahmin ediyorum. Ayda 33 saat mesaiden kastınız nedir? Fazla mesai mi? Haftada kaç saat, günde kaç saat çalışıyorsunuz? Sorunuza cevap verilebilmesi için önce cevabı bulunması gereken birçok soru var. Ne yazık ki bu nedenle size yardımcı olamayacağım.