İşçi hakkında tutulan kaç tutanak fesih sebebidir?
Çalışma hayatında sık karşılaşılan inanışlardan birisi de, işçi hakkında tutulan tutanak sayısının belli bir rakamı aşması halinde işçinin işten çıkarılabileceği yönündedir. Öyle ki; kimisi 3 tutanağın yeterli olduğunu söylerken, kimisi 4 ve hatta 5 tutanak gerektiğini iddia eder. Peki hangisi doğrudur?
Tutanak ne işe yarar?
İlk olarak bu konudan başlamamızda fayda var. Temel olarak tutanak, işçinin işyeri kurallarına ya da İş Kanunu hükümlerine aykırı bir fiilinin varlığı halinde tutulur. Bu tutanakta hem işçiye ait bilgiler hem olayın nasıl gerçekleştiği hem de yeri ve zamanı yer alırken, varsa tanıkların da imzaları alınır. Tutanaklar mutlaka ya işçiye imzalatılmalı ya da tebliğ edilmelidir. Özellikle işçinin gıyabında düzenlenen tutanak işçiye tebliğ edilmemişse, yok kabul edilmesi gerekir.
Kaç ihtarda işten çıkarılır?
Bu sorunu cevabını ilk olarak iş mevzuatında aramamız gerekir. Çünkü İş Kanununda ya da alt mevzuatında bu hususta bir hüküm bulunması halinde, bu hükmün esas alınması gerekir. Mevzuatı alt üst etsek bile, buna dair bir hükme rastlamadığımızı görürüz. O halde bir de Yargıtay kararlarını tetkik etmemiz gerekir. Yargıtay’ın da kaç tutanaktan sonra işçinin işten çıkarılabileceğine dair her hangi bir içtihadı bulunmamaktadır.
İşe girerken hangi evraklar istenir?
Bu yazıya da göz atmak ister misiniz?3 tutanakla işten çıkarma mümkün mü?
Çok açık ve net olarak söylemeliyim ki, böyle bir kural yoktur. İşçinin fiilinin ağırlığına göre tek bir tutanakla bile çıkarılması mümkünken bazen 3 tutanak da yeterli olmayabilir. Hatta bazı durumlarda işçi, tutanak tutulmasına gerek bile kalmadan işten çıkarılabilir. İşçinin ya da işverenin bilmesi gereken temel husus, işçinin işten çıkarılmasının tutanak sayısına bağlanamayacağı ve işçinin tutanağa bağlanan fiilinin iyi değerlendirilerek karara verilmesi gerektiğidir.
Tutanak tutulursa ne olur?
O halde tutanak ne anlama gelir? Bunu size bir örnekle açıklamak istiyorum. Bu örneğimizde üç ayrı olayı birlikte irdeleyelim.
İlk olarak işyerinde hırsızlık yapan bir işçinin suçüstü yakalandığını ve polis çağırılarak teslim edildiğini varsayalım. Bu içi hakkında tutanak da tutulmamış olsun. Yine de bu işçi işten tazminatsız olarak 25inci madde kapsamında çıkarılabilecektir.
İkinci örneğimizde hafta içi salı günü ve çarşamba günü işe mazeretsiz olarak gelmeyen işçi hakkında 2 tutanak tutulmuş olsun. Bu işçi de üst üste 2 gün devamsızlık yaptığı için 25inci madde kapsamında tazminatsız olarak işten çıkarılabilecektir.
Üçüncü örneğimizde işçinin işini eksik yaptığı ya da doğru yapmadığına dair 4 tutanak tutulmuş olsun. Bu tutanaklara dayanılarak işçi kıdem tazminatı ödenerek 18inci madde kapsamında işten çıkarılabilecektir.
SONUÇ
İşyerinde tutulan kaçıncı tutanaktan sonra işçinin işten çıkarılabileceğine dair genel bir kural yoktur. İşçinin fiiline göre hiç tutanak bile tutulmadan işçi çıkarılabileceği gibi bazen 3 tutanakla bile çıkarılamayabilir. Bu tip sayılara takılmadan, işçinin fiilinin İş Kanununun 18 ve 25inci maddeleri kapsamında değerlendirilmesi ve ona göre karar verilmesi gerekir.
Tutanak sayısı elbette önemlidir; ancak tek başına böyle bir ölçütü esas almak doğru olmayacaktır. İş Kanununa ait uygulamaların tamamında olduğu gibi, her somut olayın kendi içinde değerlendirilmesi ve mevzuat kapsamında yorumlanması gerekmektedir.